LTE và 5G: Tốc độ, Vùng phủ sóng và Những đánh đổi thực tế

Bạn đã nghe nhiều về 5G: hứa hẹn tốc độ tải xuống nhanh như chớp, các cuộc gọi video rõ nét và một cấp độ kết nối hoàn toàn mới. Nhưng liệu có thực sự đáng để nâng cấp ngay bây giờ không?

Nhiều người đang trả nhiều tiền hơn cho các gói cước 5G hoặc điện thoại mới, chỉ để thấy rằng hiệu suất không tốt hơn nhiều so với LTE hiện tại của họ. Bản đồ vùng phủ sóng có thể gây hiểu lầm, tốc độ thay đổi rất nhiều, và tùy thuộc vào nơi bạn sống, 5G có thể giống một chiêu trò tiếp thị hơn là một yếu tố thay đổi cuộc chơi.

Vì vậy, trước khi bạn quyết định chuyển đổi, hãy cùng phân tích chi tiết. Hướng dẫn này sẽ loại bỏ những thông tin nhiễu và giúp bạn quyết định dựa trên vị trí, nhu cầu và ngân sách của mình.

 

So sánh LTE và 5G trong thực tế: Đối chiếu song song

Khi chúng ta nói về LTE (thường được gọi là 4G LTE) và 5G, chúng ta đang thảo luận về các thế hệ công nghệ mạng di động khác nhau. Hãy tưởng tượng nó giống như một con đường cũ so với một siêu xa lộ hoàn toàn mới. Cả hai đều đưa bạn đến nơi, nhưng một được thiết kế cho lưu lượng truy cập nhiều hơn và tốc độ cao hơn.

Những con số bạn thấy trong quảng cáo về 5G thường là tốc độ tối đa trên lý thuyết – tốc độ đạt được trong điều kiện phòng thí nghiệm hoàn hảo. 5G về mặt lý thuyết có thể đạt tốc độ 10 Gigabit mỗi giây (Gbps) hoặc thậm chí cao hơn. LTE Advanced (một phiên bản nhanh hơn của LTE) thường đạt tối đa khoảng 300 Megabit mỗi giây (Mbps), mặc dù 1 Gbps cũng có thể đạt được trên lý thuyết.

Nhưng còn tốc độ thực tế thì sao? Đó lại là một câu chuyện khác. Ví dụ, một báo cáo Ookla Speedtest gần đây cho thấy tốc độ tải xuống 5G trung bình ở Mỹ vào khoảng 150-200 Mbps, trong khi LTE trung bình gần 40-50 Mbps. Vì vậy, 5G nhanh hơn, nhưng thường không phải là bước nhảy vọt 10 lần như đã hứa ở mọi nơi, mọi lúc.

Tấm ảnh của Đức Trịnh trên Unsplash

 

Vùng phủ sóng: Trải nghiệm ở thành thị và nông thôn

Khi nói đến vùng phủ sóng 5G, nơi bạn sống hoặc dành phần lớn thời gian tạo ra sự khác biệt rất lớn. Trải nghiệm ở các trung tâm đô thị tương phản rõ rệt với những gì bạn có thể thấy ở khu vực nông thôn.

• Khu vực thành thị: Tại các thành phố lớn, mạng 5G đang được mở rộng. Bạn có thể có vùng phủ sóng 5G khá tốt ở ngoài trời tại các khu vực trung tâm hoặc các khu thương mại sầm uất. Tuy nhiên, ngay cả ở đây, nó cũng có thể không ổn định. Có lần tôi đang thử nghiệm 5G trên đường đi làm qua trung tâm thành phố, và tín hiệu đã giảm xuống LTE chỉ sau nửa chặng đường xe buýt 10 phút. Các tòa nhà, cây cối, và thậm chí mưa lớn cũng có thể ảnh hưởng đến các tín hiệu 5G nhạy cảm hơn.

• Khu vực nông thôn: Nếu bạn sống hoặc di chuyển bên ngoài các trung tâm đô thị lớn, LTE vẫn là vua. Khi không có 5G, điện thoại của bạn sẽ tự động chuyển về LTE một cách đáng tin cậy, và đó là một điều tốt! Cơ sở hạ tầng của LTE đã trưởng thành và rộng khắp. Các nhà mạng đã dành nhiều năm để xây dựng nó, vì vậy nó có phạm vi phủ sóng xa hơn nhiều.

Độ trễ: Khi nào quan trọng và khi nào không

Độ trễ là khoảng thời gian chờ, hay độ lag, trước khi một quá trình truyền dữ liệu bắt đầu sau khi có một lệnh. Độ trễ thấp hơn có nghĩa là phản hồi nhanh hơn. 5G hứa hẹn độ trễ cực thấp, có thể dưới 1 mili giây (ms). Độ trễ của LTE thường vào khoảng 20-40 ms.

Điều này có quan trọng với bạn không? Đối với các game thủ trực tuyến, độ trễ thấp là yếu tố quan trọng để có trải nghiệm mượt mà, phản hồi nhanh. Nó cũng rất quan trọng đối với các công nghệ tương lai như phẫu thuật từ xa hoặc điều khiển robot trong thời gian thực. Nhưng, ở những nơi nó không quan trọng: Đối với việc duyệt web, kiểm tra email hoặc xem video, sự khác biệt về độ trễ giữa LTE tốt và 5G trung bình thường không thể nhận thấy đối với hầu hết người dùng.

 

Những chi phí ẩn của 5G (Mà không ai nói đến)

Chuyển sang 5G không chỉ là về tốc độ tiềm năng; có những yếu tố khác cần xem xét mà không phải lúc nào cũng được nhấn mạnh.

• Hao pin: Các chipset 5G đời đầu và hành động liên tục tìm kiếm hoặc chuyển đổi giữa tín hiệu 5G và LTE có thể làm hao pin điện thoại của bạn. Nhiều người dùng báo cáo rằng điện thoại 5G của họ hết pin nhanh hơn các thiết bị LTE cũ, đặc biệt là ở những khu vực có vùng phủ sóng 5G chập chờn.

• Tương thích điện thoại và gói cước: Để sử dụng 5G, bạn cần một chiếc điện thoại tương thích 5G. Điều này thường có nghĩa là mua một thiết bị mới và thường đắt tiền hơn. Ngoài ra, một số nhà mạng có thể yêu cầu bạn chuyển sang một gói cước 5G cụ thể (và có thể đắt hơn) để truy cập mạng 5G đầy đủ của họ.

Các trường hợp sử dụng trong công nghiệp: Nơi 5G thực sự phát huy tác dụng

Trong khi lợi ích cho người tiêu dùng vẫn đang phát triển, 5G được dự đoán sẽ tạo ra tác động lớn trong các ngành công nghiệp cụ thể.

• Sản xuất thông minh: Trong các nhà máy, 5G có thể cho phép điều khiển không dây các robot và máy móc với độ trễ rất thấp. Điều này có thể thay thế các hệ thống cáp Ethernet phức tạp, mang lại sự linh hoạt và hiệu quả hơn. Hãy tưởng tượng việc cấu hình lại một dây chuyền lắp ráp mà không cần đi lại hàng dặm cáp.

• Y tế và Phẫu thuật từ xa: Ý tưởng về một bác sĩ phẫu thuật thực hiện một ca mổ từ xa bằng cách sử dụng các cánh tay robot được điều khiển bằng 5G là rất thú vị. Độ trễ thấp và băng thông cao của 5G làm cho điều này có thể thực hiện được về mặt lý thuyết. Tuy nhiên, điều này vẫn còn phần lớn trong giai đoạn thử nghiệm nâng cao và đối mặt với những rào cản lớn về quy định và độ tin cậy.

• Bán lẻ và AR (Thực tế tăng cường): Trải nghiệm Thực tế tăng cường (AR), như thử quần áo ảo hoặc xem đồ nội thất trông như thế nào trong phòng của bạn qua điện thoại, có thể được nâng cao nhờ tốc độ và độ trễ thấp của 5G. Một số nhà bán lẻ có tư duy tiến bộ đã thử nghiệm AR được hỗ trợ bởi 5G tại các cửa hàng hàng đầu của họ.

• Internet vạn vật (IoT): Nhiều thiết bị IoT (như cảm biến đơn giản hoặc thiết bị theo dõi) cần vùng phủ sóng rộng và tiêu thụ điện năng thấp, chứ không phải tốc độ siêu cao. LTE-M và NB-IoT (các phiên bản của LTE) là hoàn hảo cho việc này.

• Viễn thông trên xe (Vehicle Telematics): Hầu hết các tính năng xe hơi kết nối ngày nay đều dựa vào mạng LTE mạnh mẽ để điều hướng, gọi khẩn cấp và chẩn đoán.

Nếu bạn vẫn muốn biết thêm về những gì 5G có thể mang lại, tham khảo bài viết này về công nghệ mang tính chuyển đổi.

 

LTE vẫn chưa lỗi thời

Trong khi 5G đang chiếm lĩnh các tiêu đề, LTE vẫn là một nhân tố quan trọng trong kết nối không dây. Cơ sở hạ tầng đã được thiết lập và sự sẵn có rộng rãi của nó mang lại những lợi thế độc đáo giúp nó vẫn còn rất phù hợp.

• Thời gian hoạt động và phạm vi của LTE: Mạng LTE đã trưởng thành và rộng khắp. Điều này có nghĩa là bạn có được vùng phủ sóng đáng tin cậy ở nhiều nơi hơn so với 5G. Đối với các liên lạc quan trọng hoặc đơn giản là để duy trì kết nối bên ngoài các khu vực đô thị đông đúc, thời gian hoạt động và phạm vi phủ sóng rộng của LTE là không thể đánh bại.

• LTE trong chuyển vùng quốc tế và du lịch: Khi bạn đi du lịch quốc tế, điện thoại của bạn rất có thể sẽ kết nối với mạng LTE. Mặc dù các thỏa thuận chuyển vùng 5G đang bắt đầu xuất hiện, LTE vẫn là tiêu chuẩn được thiết lập trên toàn cầu.

• Tại sao một số nhà mạng vẫn ưu tiên vùng phủ sóng LTE? Các nhà mạng biết rằng vùng phủ sóng rộng khắp và đáng tin cậy là điều mà hầu hết khách hàng coi trọng. Mở rộng LTE để lấp đầy các khoảng trống và cải thiện dung lượng thường là một cách hiệu quả hơn về chi phí để giữ cho khách hàng hài lòng hơn là triển khai 5G đắt đỏ, phạm vi hạn chế ở những khu vực ít dân cư hơn.

 

Giải mã các băng tần 5G

Không phải tất cả 5G đều giống nhau. “Băng tần” tần số vô tuyến mà nó sử dụng tạo ra sự khác biệt rất lớn về tốc độ, vùng phủ sóng và hiệu suất tổng thể. Để hiểu cách 5G hoạt động, việc tìm hiểu các dải tần số khác nhau—hay “băng tần”—mà nó hoạt động là rất hữu ích.

Hãy nghĩ nó giống như các đài phát thanh:

• 5G băng tần thấp (Low-Band): Sử dụng các tần số tương tự như các chương trình truyền hình cũ (ví dụ: 600-700 MHz). Các tín hiệu này truyền đi xa và xuyên qua các tòa nhà tốt. Nhược điểm? Tốc độ thường chỉ tốt hơn một chút so với LTE tốt. Đây là những gì nhiều nhà mạng gọi là “5G toàn quốc.”

• 5G băng tần trung (Mid-Band): (ví dụ: 2.5 GHz, 3.5 GHz). Đây là điểm ngọt ngào. Nó cung cấp sự cân bằng tốt giữa vùng phủ sóng và tốc độ nhanh hơn đáng kể so với 5G băng tần thấp hoặc LTE. Đây là nơi bạn sẽ thấy những cải tiến đáng chú ý hơn.

• 5G băng tần cao (mmWave): Sử dụng các tần số rất cao (ví dụ: 28 GHz, 39 GHz). Nó cung cấp tốc độ cực nhanh, đa gigabit. Nhưng tín hiệu có phạm vi rất ngắn (vài dãy nhà) và dễ bị chặn bởi tường, lá cây, hoặc thậm chí là tay của bạn. Nó gần như vô dụng trong nhà trừ khi có một ăng-ten trong nhà chuyên dụng.

Bản đồ vùng phủ sóng không nói lên toàn bộ câu chuyện

Khi bạn nhìn vào bản đồ 5G của một nhà mạng, có vẻ như 5G ở khắp mọi nơi. Nhưng thường thì bản đồ này kết hợp cả ba băng tần. Vùng phủ sóng “toàn quốc” đó có khả năng là 5G băng tần thấp.

Mẹo: Hãy tìm sự khác biệt trên bản đồ. Một số nhà mạng sử dụng các màu sắc hoặc nhãn khác nhau cho “5G dung lượng cực cao” (băng tần trung/cao) so với “5G tầm phủ sóng mở rộng” (băng tần thấp). Hãy kiểm tra các nguồn của bên thứ ba như Bản đồ Speedtest của Ookla hoặc RootMetrics, những nguồn này thường cung cấp cái nhìn thực tế hơn về trải nghiệm của người dùng thực tế.

 

Từ LTE đến 5G: Nên chuyển đổi ngay hay chờ đợi?

Đây là câu hỏi lớn đối với nhiều người dùng di động ngày nay. Với tất cả sự ồn ào xung quanh 5G, thật hấp dẫn để thực hiện bước nhảy vọt. Nhưng liệu đó có phải là động thái đúng đắn cho bạn ngay bây giờ không?

Để giúp bạn quyết định, đây là một hướng dẫn đơn giản dựa trên ba yếu tố chính: vị trí của bạn, nhu cầu sử dụng di động của bạn và ngân sách của bạn.

• Vị trí: 5G băng tần trung hoặc băng tần cao có thực sự khả dụng ở nơi bạn sống, làm việc và di chuyển nhiều nhất không? Hãy kiểm tra kỹ những bản đồ đó.

• Nhu cầu: Các hoạt động hàng ngày của bạn có thực sự yêu cầu tốc độ vượt quá những gì LTE tốt cung cấp không? Ví dụ: Bạn có thường xuyên tải xuống các tệp lớn, xem video 4K/8K trên di động, hoặc bạn có phải là một game thủ trực tuyến cạnh tranh nghiêm túc khi đang di chuyển không? Nếu câu trả lời của bạn là “Không,” và bạn không tải xuống các loại tệp này, LTE có lẽ là đủ. Tuy nhiên, nếu đây là trường hợp của bạn, 5G có thể mang lại lợi ích đáng chú ý nếu vùng phủ sóng tốt.

• Ngân sách: Bạn có sẵn sàng đầu tư vào một chiếc điện thoại 5G mới và có thể là một gói cước đắt tiền hơn không?

Nếu bạn ở trong một khu vực có 5G mạnh, cần tốc độ cao nhất cho các tác vụ cụ thể và ngân sách không phải là vấn đề, việc nâng cấp có thể đáng giá. Nếu không, chờ đợi một hoặc hai năm có thể có nghĩa là vùng phủ sóng tốt hơn, công nghệ thiết bị trưởng thành hơn và có thể là giá gói cước tốt hơn.

Kết luận:

Hãy chuyển sang 5G ngay nếu: bạn sống ở khu vực có vùng phủ sóng tốt, phụ thuộc vào điện thoại cho các tác vụ nặng về dữ liệu và sẵn sàng đầu tư.

Hãy tiếp tục với LTE bây giờ nếu: vùng phủ sóng chập chờn, nhu cầu của bạn ở mức vừa phải, hoặc bạn quan tâm đến chi phí. Trong hầu hết các trường hợp khác, việc chờ đợi thực sự có thể mang lại cho bạn nhiều giá trị hơn.

Tấm ảnh của Ian Taylor trên Unsplash

 

Các câu hỏi thường gặp mà bạn sẽ không tìm thấy trên trang web của nhà mạng

Việc chuyển đổi giữa LTE và 5G có làm hao pin không?

Có, có thể. Khi điện thoại của bạn thường xuyên tìm kiếm hoặc chuyển đổi giữa tín hiệu 5G và LTE, đặc biệt là ở những khu vực có vùng phủ sóng hỗn hợp, nó có thể tiêu thụ nhiều năng lượng pin hơn so với việc duy trì kết nối LTE ổn định.

5G có thể gây nhiễu cho các thiết bị khác không?

Nói chung là không, đối với hầu hết các thiết bị tiêu dùng. Ban đầu có những lo ngại về một băng tần 5G cụ thể (băng tần C) có thể gây nhiễu cho một số máy đo độ cao của máy bay cũ, nhưng các biện pháp giảm thiểu đã được áp dụng. Đối với các thiết bị điện tử hàng ngày trong nhà bạn, nhiễu 5G không phải là một vấn đề phổ biến.

5G có đắt hơn trong dài hạn không?

Ban đầu, có. Điện thoại 5G có xu hướng đắt hơn, và một số gói 5G cao cấp có giá cao hơn. Theo thời gian, khi công nghệ trở nên phổ biến hơn, giá của các thiết bị và gói cước có khả năng trở nên cạnh tranh hơn, tương tự như cách 4G LTE đã phát triển.

4G LTE có sắp biến mất không?

Không, hoàn toàn không. 4G LTE sẽ còn tồn tại trong nhiều năm nữa, có thể là đến những năm 2030. Nó tạo thành xương sống của kết nối di động hiện tại và sẽ tiếp tục hoạt động song song với 5G, cung cấp vùng phủ sóng ở những nơi 5G chưa đến và như một phương án dự phòng đáng tin cậy.

5G có sử dụng nhiều dữ liệu hơn không?

Bản thân 5G không sử dụng nhiều dữ liệu hơn để thực hiện cùng một tác vụ (ví dụ: tải một trang web). Tuy nhiên, vì 5G nhanh hơn, bạn có thể bị cám dỗ để tiêu thụ nhiều dữ liệu hơn, ví dụ như xem video chất lượng cao hơn (4K thay vì HD) hoặc tải xuống các tệp lớn thường xuyên hơn đơn giản vì bạn có thể.

You might also be interested in checking out this other comparison of connectivity technologies: WiFi 6 vs. 7.

Những hiểu lầm phổ biến về 5G

Tiếp thị có thể tạo ra rất nhiều sự nhầm lẫn. Hãy làm rõ một số lầm tưởng phổ biến về cuộc tranh luận LTE và 5G.

• “5G luôn nhanh hơn”: Như chúng ta đã thấy, 5G băng tần thấp đôi khi có thể có tốc độ tương tự, hoặc thậm chí chậm hơn, so với tín hiệu LTE mạnh, đặc biệt nếu mạng LTE ít bị tắc nghẽn.

• “Nó chỉ dành cho điện thoại”: Mặc dù điện thoại là các thiết bị 5G dễ thấy nhất, tác động của nó sẽ rộng hơn nhiều. 5G được thiết kế để kết nối một số lượng lớn các thiết bị cho Internet vạn vật (IoT), từ các cảm biến thành phố thông minh đến thiết bị công nghiệp. Nó cũng đang được sử dụng cho Truy cập không dây cố định (FWA), cung cấp Internet gia đình ở những khu vực có tùy chọn băng thông rộng có dây kém.

• “5G đã có mặt ở khắp mọi nơi”: Mặc dù các nhà mạng đang nhanh chóng mở rộng mạng 5G của họ, 5G hiệu suất cao thực sự (băng tần trung và băng tần cao) vẫn còn tập trung chủ yếu ở các khu vực đô thị và ngoại ô. Sẽ mất nhiều năm nữa để vùng phủ sóng 5G tốc độ cao, toàn diện trở nên thực sự phổ biến.

Các gói cước chỉ có 5G: Chúng có thực sự tốt hơn không?

Hiện tại, hầu hết các “gói cước 5G” cũng cung cấp cho bạn quyền truy cập đầy đủ vào mạng LTE. Điện thoại của bạn sẽ chuyển đổi thông minh giữa chúng. Các gói cước thực sự “chỉ có 5G” chưa phải là một thứ phổ biến, vì việc dự phòng sang LTE là rất quan trọng. Hãy cẩn thận với bất kỳ gói cước nào chỉ cung cấp quyền truy cập 5G, vì vùng phủ sóng của bạn sẽ cực kỳ hạn chế. Lợi ích chính của một “gói cước 5G” thường là quyền truy cập vào tất cả các băng tần 5G của nhà mạng, bao gồm cả những băng tần nhanh hơn.